Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) προβλέπει ανάπτυξη πρόσθετης αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων 500MW μέχρι το 2030. Δεν είναι αρκετό. Προτείνουμε ένα επενδυτικό πρόγραμμα μέσω του οποίου θα κληθούν όλοι οι δήμοι της χώρας να εγκαθιδρύσουν ενεργειακές κοινότητες μέχρι το 2024, καθώς και θέσπιση ελάχιστης εγκατεστημένης ισχύος, ανάλογα με το πληθυσμιακό μέγεθος του δήμου, μέχρι το 2024. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει την εθνική και τις τοπικές οικονομίες κατά συνολικά 7.739 νέες θέσεις εργασίας.

Δεδομένου ότι το ΕΣΕΚ προβλέπει την αναβάθμιση περίπου 60.000 ιδιωτικών κτιρίων ανά έτος, με στόχο την αναβάθμιση του 12-15% του κτιριακού αποθέματος μέχρι το 2030, προτείνουμε αύξηση του στόχου στο 20% με κάλυψη της διαφοράς εμπροσθοβαρώς μέσω της χρήσης πόρων του ταμείου ανάκαμψης. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει την εθνική και τις τοπικές οικονομίες κατά συνολικά 28.490 νέες θέσεις εργασίας.

Το ΕΣΕΚ υπολογίζει στα 5,5 δισεκ. ευρώ τις επενδύσεις για νέες υποδομές αερίου μέχρι το 2030, στις οποίες περιλαμβάνονται και η παραγωγή και οι υποδομές διανομής. Από κλιματική και οικονομική σκοπιά, αυτή η επιλογή είναι εξαιρετικά προβληματική. Προτείνουμε επομένως την ανακατεύθυνση των ετήσιων επενδύσεων που σχεδιάζονται, με βάση τον ΕΣΕΚ, σε υποδομές ορυκτού αεριού, προς εναλλακτικές υποδομές καθαρής ενέργειας, για 3 έτη, μέσω χρήσης πόρων του ταμείου ανάκαμψης. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει την εθνική και τις τοπικές οικονομίες κατά συνολικά 7.719 νέες θέσεις εργασίας.

Το ελληνικό σύστημα δημόσιων μεταφορών υπολείπεται πολύ του επιπέδου της ΕΕ σε όλα τα σημεία, όπως άλλωστε επισημαίνεται και στην τελευταία έκθεση εξαμήνου για την ελληνική οικονομία. Σε δείκτες ανταγωνιστικότητας, η Ελλάδα έρχεται στην 39η θέση σε μεταφορικές υποδομές και 18η ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι πόροι του RFF θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για αύξηση των κεφαλαιουχικών επενδύσεων σε υποδομές δημόσιων μεταφορών για την περίοδο 2021-2023. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει την εθνική και τις τοπικές οικονομίες κατά συνολικά 29.693 νέες θέσεις εργασίας.

Με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η Ελλάδα οφείλει να πέτυχει τον στόχο ανακύκλωσης του 55% των δημοτικών απορριμμάτων έως το 2025, από το 18% σήμερα. Ταυτόχρονα, με βάση τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι επενδύσεις αυτές πρέπει να επικεντρωθούν στη χρηματοδότηση υποδομών στην ανώτερη ιεραρχία της διαχείρισης αποβλήτων. εκτιμάται ότι οι ανάγκες κεφαλαιακών επενδύσεων για την αύξηση της ανακύκλωσης των δημοτικών αποβλήτων στο 55% μέχρι το 2025, είναι της τάξης του 1,6 δισεκ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα θα προσφέρει σημαντική βελτίωση στον κρίσιμο και εξαιρετικά προβληματικό τομέα της διαχείρισης αποβλήτων και της κυκλικής οικονομίας, ενισχύοντας μάλιστα την απασχόληση κατά 21.262 νέες θέσεις εργασίας.

Το πρόγραμμα επιτυγχάνει την αύξηση της αποδοτικότητας χρήσης πόρων από μικρομεσαίες επιχειρήσεις με χρήση βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών (ΒΔΤ) σε τέσσερις κλάδους: ενέργεια, τρόφιμα και ποτά, περιβαλλοντικές τεχνολογίες και κατασκευές. Εκτιμάται ότι το πρόγραμμα αυτό θα τονώσει την εθνική και τις τοπικές οικονομίες κατά συνολικά 21.697 νέες θέσεις εργασίας.

Η δραστική αναμόρφωση του συστήματος διατροφής αποτελεί προϋπόθεση τόσο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όσο και για την αναστροφή των τάσεων απώλειας βιοποικιλότητας και των καταστροφικών πιέσεων στα φυσικά οικοσυστήματα. Η βιολογική γεωργία προσφέρει επίσης μια σειρά από σημαντικά συνοδά οφέλη, με τη μορφή της αποφυγής του κόστους διαρροών, ρύπανσης, εξάντλησης φυσικών πόρων, ενεργειακής έντασης εισροών (εκπομπές), καθώς και των συνεπειών στην υγεία από τη χρήση φυτοφαρμάκων. Συνολικά, η μετάβαση 500.000 εκταρίων στη βιολογική γεωργία απαιτεί μια εμπροσθοβαρή επένδυση περίπου 150 εκατ. ευρώ. Θα δημιουργηθούν 1.680 νέες θέσεις εργασίας.

Εκτός από το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, την τελευταία δεκαετία το κόστος των πλημμυρών στην Ελλάδα έχει ανέλθει στα 3 δισεκ. ευρώ σε κατεστραμμένες υποδομές. Το WWF Ελλάς προτείνει ένα εθνικό επενδυτικό πρόγραμμα, μέσω του RRF, για αναζωογόνηση και αποκατάσταση υδάτινων συστημάτων, το οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει και στόχους προστασίας βιοποικιλότητας, εκτός από τον προφανή στόχο της πρόληψης και μετριασμού των επιπτώσεων από πλημμύρες και κλιματικές καταστροφές. Θα δημιουργηθούν 1.870 νέες θέσεις εργασίας.

Για να λειτουργήσει σωστά το δίκτυο θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών της Ελλάδας είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν υποδομές φύλαξης και ερμηνείας περιβάλλοντος, αλλά και υποστήριξης οικοτουριστικών δραστηριοτήτων. Το επενδυτικό πρόγραμμα επιτυγχάνει το κλείσιμο του επενδυτικού κενού στον τομέα των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, με δημιουργία 1.418 νέων θέσεων εργασίας.

Τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν τα ελληνικά δάση έχουν αποτιμηθεί σε περίπου 1% του ΑΕΠ, συμπεριλαμβανόμενων υπηρεσιών που παρέχονται από τα ξυλώδη και μη ξυλώδη προϊόντα, την κτηνοτροφία, την αναψυχή, προστασία εδαφών, δέσμευση άνθρακα και βιοποικιλότητα. Στο πλαίσιο του RRF, προτείνουμε ένα επενδυτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει ειδικά στην αποκατάσταση δασών εντός περιοχών Natura 2000, ως πρώτο βήμα για την επίτευξη του στρατηγικού οράματος της αποτελεσματικής διαχείρισης του συνόλου της δασικής γης της Ελλάδας. Το επενδυτικό πρόγραμμα βελτιώνει τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, προσφέροντας προστασία από πυρκαγιές, σημαντικές οικοσυστημικές υπηρεσίες, δημιουργώντας 3.692 νέες θέσεις εργασίας.