© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς
ΠΡΕΣΠΕΣ

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, εξερευνώντας τις μυστικές ομορφιές της Ελλάδας, οι μελλοντικοί ιδρυτές του WWF Ελλάς «σκοντάφτουν» πάνω σε έναν απίστευτο φυσικό θησαυρό. Σε μια μικρή έκταση, η φύση της Πρέσπας συγκεντρώνει πάνω από το 50% της βιοποικιλότητας όλης της Ελλάδας και μαγεύει όποιον την αντικρίσει!

Οι λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, μαζί με τα γύρω βουνά, σχηματίζουν έναν φυσικό παράδεισο από αυτούς που δεν συναντάς συχνά. Δεν είναι μόνο το επιβλητικό τοπίο που κάνει αυτό το μέρος να ξεχωρίζει. Πάνω από τα μισά είδη πουλιών, αμφιβίων και θηλαστικών που απαντώνται σε ολόκληρη την Ελλάδα, εντοπίζονται και στις Πρέσπες, ενώ από τα 23 είδη ψαριών που φιλοξενούνται εδώ, τα εννέα είναι ενδημικά, δηλαδή συναντώνται μόνο στις Πρέσπες και πουθενά αλλού.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η περιοχή των Πρεσπών είναι η παγκόσμια «πρωτεύουσα» ενός από τα πλέον εμβληματικά είδη πουλιών των υγροτόπων: του αργυροπελεκάνου. Στη Μικρή Πρέσπα ζει η μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων του κόσμου, αποτελούμενη από 1.200 περίπου ζευγάρια.

Πόσο εύκολα μπορεί να προστατευτεί ένα τέτοιο «θαύμα» της φύσης, ειδικά όταν «μοιράζεται» στην επικράτεια τριών χωρών;

Πρέσπες, μια κιβωτός ζωής

. 
© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς

261 είδη πουλιών
61 είδη θηλαστικών
23 είδη ψαριών του γλυκού νερού
22 είδη ερπετών
11 είδη αμφίβιων
Πάνω από 1.500 είδη φυτών
Εθνικό Πάρκο Πρεσπών – 327 τετραγωνικά χιλιόμετρα

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ

Αν και απομονωμένη, στα σύνορα και με περιορισμούς τότε στην πρόσβαση, ήδη από τη δεκαετία του '60 η Πρέσπα είχε ελκύσει το ενδιαφέρον οικολόγων, φυσιολατρών και ειδικών επιστημόνων για τον πλούτο του φυσικού της περιβάλλοντος και την ομορφιά της. Χρειάστηκαν δεκαετίες επίμονης προσπάθειας, αλλά σήμερα η Πρέσπα αποτελεί ένα πρότυπο τοπικής ανάπτυξης και συνδιαχείρισης, διεθνούς συνεργασίας και προστασίας του περιβάλλοντος.

Η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια για την προστασία της περιοχής έγινε το 1990, με την ίδρυση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ). Η συμβολή του Δρ. Luc Hoffmann και του Θύμιου Παπαγιάννη, ιδρυτών και του WWF Ελλάς, καθώς και του βιολόγου Γιώργου Κατσαδωράκη, υπήρξε καθοριστική. Το 1991 ιδρύθηκε η ΕΠΠ με τη συμμετοχή 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων που ακόμη και σήμερα ενώνουν τη φωνή τους για την προστασία της Πρέσπας.

Η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα είναι δυο λίμνες που διοικητικά τις μοιράζονται τρεις χώρες, η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία και η Ελλάδα. Ωστόσο το νερό αλλά και οι κάτοικοι του, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τη μοναδική ορνιθοπανίδα και τον πλούτο των ψαριών του γλυκού νερού, δεν αναγνωρίζουν σύνορα. Η πολυετής εμπειρία και η αναγνώριση του ότι η αποτελεσματική προστασία της Πρέσπας εξαρτάται άμεσα από τη συνεργασία και τις συντονισμένες δράσεις και των τριών κρατών που μοιράζονται τις λίμνες, οδήγησε το 2001 στην κοινή πρόταση του WWF Ελλάς και της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών για την ίδρυση της πρώτης διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής στα Βαλκάνια.

Σήμερα το WWF Ελλάς συνεχίζει να συμμετέχει στη Γενική Συνέλευση της ΕΠΠ που υλοποιεί μεγάλο εύρος δράσεων για την προστασία και τη διαχείριση του υγρότοπου, την προστασία των απειλούμενων ειδών της περιοχής και των οικοτόπων που φιλοξενεί, αλλά και την προώθηση ήπιων μορφών ανάπτυξης. Αναδεικνύοντας παραδοσιακές δραστηριότητες και υλοποιώντας δράσεις στον τομέα της κτηνοτροφίας και της γεωργίας, ενθαρρύνει την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που αξιοποιούν αλλά και διαφυλάσσουν τα φυσικά πλεονεκτήματα της Πρέσπας, ώστε να μεγιστοποιούνται τα οφέλη για τους ίδιους αλλά και για την περιοχή. Μια τέτοια δράση, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, ήδη το 2005-2009 ήταν η προετοιμασία ενός συστήματος σήμανσης «Προϊόντων Προστατευόμενης Περιοχής Πάρκου Πρεσπών», ώστε το φημισμένο φασόλι Πρεσπών, βασική πηγή εισοδήματος των κατοίκων της περιοχής, να αποκτήσει προστιθέμενη αξία και, ιχνηλασιμότητα με έμφαση στην περιβαλλοντική διαχείριση των γεωργικών πρακτικών.

Μερικά χρόνια αργότερα, με οδηγό το όραμα του Luc Hoffmann για την Πρέσπα, το ελβετικό Ίδρυμα MAVA ανέθεσε στο WWF Ελλάς τη μελέτη σκοπιμότητας για τη σύσταση ενός μηχανισμού, ώστε να στηριχθεί χρηματοδοτικά η αειφόρος διαχείριση των Πρεσπών και της γύρω περιοχής. Το WWF Ελλάς πρότεινε τη δημιουργία του Prespa Ohrid Nature Trust (ΡΟΝΤ), το οποίο ιδρύθηκε στο τέλος του 2015 ως ανεξάρτητος οργανισμός, με αποστολή την παροχή μακροπρόθεσμης οικονομικής ενίσχυσης για τη διατήρηση και τη βιώσιμη διαχείριση της βιολογικής ποικιλότητας, των φυσικών διαδικασιών και των οκοσυστημικών υπηρεσιών στην Πρέσπα και την ευρύτερη περιοχή, προς όφελος της φύσης και των κατοίκων της. Το WWF Ελλάς συντόνισε τις διαδικασίες και θα συνεχίσει να στηρίζει την αποστολή του ΡΟΝΤ, που αποτελεί το 1ο διασυνοριακό trust fund στα Βαλκάνια και ένα από τα ελάχιστα διασυνοριακά σε όλο τον κόσμο.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

Γίνε υποστηρικτής! Προσφέροντας οικονομική στήριξη στο WWF Ελλάς, μας βοηθάς να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα πιο ευάλωτα είδη και τις πιο πολύτιμες οικολογικά περιοχές της χώρας μας, μέσα από συνεργασίες, επιμονή και καινοτομία.

NEWSLETTER