© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς
ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ

Οι υγρότοποι αναγνωρίζονται διεθνώς ως οικότοποι ξεχωριστής οικολογικής αξίας. Πρόκειται για πραγματικές οάσεις ζωής, αν αναλογιστούμε ότι το 40% όλων των ειδών του πλανήτη ζει και αναπαράγεται σε υγρότοπους! Την ίδια στιγμή όμως, έχουμε χάσει πάνω από το 1/3 της έκτασης τους από το 1970 σε παγκόσμιο επίπεδο, με ρυθμό τρεις φορές γρηγορότερο από ό, τι εξαφανίζονται τα δάση, ενώ στη Μεσόγειο το ποσοστό αυτό φτάνει μέχρι και το 50%! Παράλληλα, τα τελευταία 50 χρόνια, οι υγρότοποι έχουν χάσει το 81% της πανίδας τους.. 

Για μια χώρα όπως η Ελλάδα, με το ιδιαίτερο γεωγραφικό τοπίο και τον έντονο κατακερματισμό, η αξία τους είναι ακόμα μεγαλύτερη, ειδικά όταν πρόκειται για μικρούς υγρότοπους που βρίσκονται διάσπαρτοι στον νησιωτικό χώρο, καθώς αποτελούν «καταφύγια ζωής» για πολλά είδη φυτών και ζώων.

Οι νησιωτικοί υγρότοποι ωφελούν επίσης σημαντικά τις νησιωτικές κοινωνίες, είτε προσφέροντας φυσική προστασία απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης (πλημμύρες, ανομβρία, διάβρωση ακτών), είτε λειτουργώντας ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης.

Κι όμως, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε μεσογειακό επίπεδο, η σημασία αυτών των οικολογικών «διαμαντιών» παραγνωριζόταν για χρόνια. Οι ισχυρές πιέσεις από την ανάπτυξη του τουρισμού, η ανεπάρκεια των μηχανισμών προστασίας του περιβάλλοντος και η άγνοια των αρμόδιων αρχών και των πολιτών για την αξία αυτών των οικοσυστημάτων, είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμισή τους μέσω εκχερσώσεων, επιχωματώσεων, δόμησης, διάνοιξης δρόμων, καθώς και περιορισμού ή αποστέρησης της τροφοδοσίας τους με νερό.

8 λόγοι για να προστατέψουμε τους νησιωτικούς υγρότοπους
  • Η σημασία τους για τη βιοποικιλότητα είναι τεράστια.
  • Ως οικοσυστήματα οι υγρότοποι αποτελούν «νησιά» μέσα στα νησιά και συντηρούν μορφές ζωής εξαρτώνται αποκλειστικά ή σε μεγάλο βαθμό από το νερό.
  • Η κατάστασή τους αποτελεί πολύτιμη ένδειξη της υγείας των περιορισμένων υδατικών πόρων των νησιών.
  • Έχουν μεγάλη αξία για τις νησιωτικές κοινωνίες για μια σειρά παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως οι καλλιέργειες, η βόσκηση, οι ιχθυοκαλλιέργειες (λιβάρια) και η αλοπηγία (αλυκές).
  • Συμβάλλουν σημαντικά στον τουρισμό των νησιών.
  • Έχουν καθοριστικό ρόλο στην αντιπλημμυρική προστασία των νησιών.
  • Συμβάλλουν στην σταθεροποίηση των αμμωδών ακτών.
  • Έχουν αξιοσημείωτη εκπαιδευτική και ερευνητική αξία.

Δες τους υγροτοπουσ των νησιων του αιγαιου


© Δημήτρης Πουρσανίδης / WWF Ελλάς

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ

Στο WWF Ελλάς αναλάβαμε να καταγράψουμε την κατάσταση και να αναδείξουμε τη σημασία των νησιωτικών υγρότοπων της χώρας μας, καθώς και την ανάγκη προστασίας τους. Μέσα από το πρόγραμμα «Προστασία των υγρότοπων των νησιών της Ελλάδας» αποκαλύψαμε και τεκμηριώσαμε περισσότερους από 800 υγρότοπους σε 75 νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου. Δρομολογήσαμε παράλληλα μια σειρά δράσεων ενημέρωσης, εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης, αποτροπής υποβαθμιστικών ενεργειών και προώθησης της αποτελεσματικής προστασίας τους σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Η δράση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του συστήματος COCA COLA στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον και Coca-Cola Hellas), στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού προγράμματος «Αποστολή Νερό».

Ήταν μια συστηματική προσπάθεια που κράτησε σχεδόν μία δεκαετία και «αγκαλιάστηκε» από το Ίδρυμα MAVA, τους υποστηρικτές του WWF Ελλάς καθώς και από δεκάδες εθελοντές. Το αποτέλεσμά της ήταν το Προεδρικό Διάταγμα που υπεγράφη τον Ιούνιο του 2012, το οποίο προστατεύει πια τη μεγάλη πλειονότητα των μικρών (<80 στρέμματα) φυσικών νησιωτικών υγρότοπων της χώρας μας.

Η επιτυχία αυτή μας έδωσε έμπνευση και δύναμη ώστε να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα: να επιδιώξουμε με παρόμοιο τρόπο την προώθηση της προστασίας των νησιωτικών υγρότοπων σε όλη τη Μεσόγειο! Σταθμός σε αυτήν τη νέα προσπάθεια, ήταν το ψήφισμα που προωθήθηκε από την Ελλάδα και υιοθετήθηκε ομόφωνα το 2015 από τα κράτη - μέλη της Σύμβασης Ραμσάρ, για την προστασία των μεσογειακών νησιωτικών υγρότοπων. Έτσι, αναλάβαμε να δημιουργήσουμε και να συντονίσουμε ένα δίκτυο στο οποίο συμμετέχουν 13 ερευνητικά ινστιτούτα και οργανώσεις σε 9 μεσογειακές χώρες. Έχοντας ως «πυξίδα» το έργο μας για τους υγρότοπους των ελληνικών νησιών, επισκεφθήκαμε την Κύπρο, την Τουρκία, την Κροατία, την Ιταλία, τη Γαλλία, την Τυνησία, τη Μάλτα και την Ισπανία και μοιραστήκαμε την εμπειρία και την τεχνογνωσία μας. Συνεργαζόμαστε ώστε να καταγραφούν όλοι οι νησιωτικοί υγρότοποι στη Μεσόγειο (>14.000), να απογραφούν πλήρως οι σημαντικότεροι από αυτούς (>2.500) και κάθε χώρα να αποκτήσει τη δική της βάση δεδομένων. Στο πλαίσιο αυτό έχουν υλοποιηθεί και δεκάδες δράσεις ευαισθητοποίησης και προώθησης της προστασίας των νησιωτικών υγρότοπων της Μεσογείου. Σε μια εποχή κρίσης για το περιβάλλον και το κλίμα, σε μια περιοχή όπως η Μεσόγειος που ξεχωρίζει παγκοσμίως για την πλούσια βιοποικιλότητα που φιλοξενεί, βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή για να γίνει πράξη το όραμα ενός κόσμου, όπου ο άνθρωπος θα ζει σε αρμονία με τη φύση.

. 
© Δημήτρης Πουρσανίδης / WWF Ελλάς

Μπες στο «Υγροτόπιο» και μάθε περισσότερα για τους υγρότοπους των νησιών μας.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

Υποστήριξε μας ώστε να συνεχίσουμε να προστατεύουμε ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως οι νησιωτικοί υγρότοποι.

NEWSLETTER