Φώκιες σε παραλίες να θηλάζουν τα μικρά τους και θαλασσοπούλια να φτιάχνουν φωλιές μέσα σε «λαγούμια» στα δυσπρόσιτά της βράχια. Καταπράσινα λιβάδια ποσειδωνίας κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, εκεί που το φως του ήλιου χάνεται μέσα στο απέραντό γαλάζιο, και ακόμη πιο βαθιά κοραλλιογενείς σχηματισμοί, υποβρύχια τοπία μοναδικής περιβαλλοντικής αξίας και απαράμιλλης ομορφιάς. Αυτή είναι η Γυάρος. Τόπος ιστορίας, μνήμης και απίστευτου φυσικού πλούτου. Άλλοτε ένα νησί εξορίας, σήμερα μια όαση ζωής. 

Για όλους αυτούς τους λόγους, τo 2011 η Γυάρος εντάχθηκε στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 αλλά η συνέχεια δεν ήταν ρόδινη. Όπως και τόσες άλλες περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο Νatura 2000 στη χώρα μας, η Γυάρος δεν διέθετε ένα αποτελεσματικό και νομικά δεσμευτικό πλαίσιο μέτρων που να προστατεύουν τον φυσικό της πλούτο. Απουσίαζαν συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τη διαχείριση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως: η αλιεία με συρόμενα δίχτυα που είναι η κυριότερη απειλή για τους σημαντικούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς (την τραγάνα) και η αγκυροβολία από τα διαφορετικά σκάφη που μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στα λιβάδια ποσειδωνίας, τα οποία αποτελούν σπίτι για πολλά είδη ψαριών. 

Εκτός από τα πολύτιμα λιβάδια ποσειδωνίας και την τραγάνα όμως, η αλιευτική δραστηριότητα και η ρύπανση είναι από τις βασικότερες απειλές και για την απειλούμενη με εξαφάνιση Μεσογειακή φώκια. Ειδικά σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στις σπηλιές, όπου νεαρά φωκάκια μαθαίνουν να κολυμπούν, τα δίχτυα «φαντάσματα» που ξεμένουν στον βυθό της θάλασσας μπορεί να γίνουν θανάσιμες παγίδες.

Μεταξύ άλλων, στην κορυφή της Γυάρου εγκαταστάθηκε ένα πρωτοποριακό σύστημα επιτήρησης που καταγράφει τις κινήσεις των σκαφών και έχει ως απώτερο στόχο τη μείωση των παράνομων δραστηριοτήτων. Δημιουργήσαμε ένα δίκτυο θαλάσσιων μονοπατιών, όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τον βυθό, με σεβασμό στα θαλάσσια είδη, ενώ μέσα από ποικίλες δράσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Σύρο και την Άνδρο, αναδείξαμε τον φυσικό πλούτο της Γυάρου και ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής. 

Η πιο κομβική στιγμή ήρθε όμως το 2019, όταν η Γυάρος θεσμοθετήθηκε ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή και τα μέτρα που είχαν προταθεί υιοθετήθηκαν από το ελληνικό κράτος. 

Σήμερα, επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων συλλέγουν στοιχεία για τους πληθυσμούς των ψαριών εντός και εκτός της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής του νησιού. Το σύστημα επιτήρησης παραμένει ενεργό και συνεχίζουμε την παρακολούθηση της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου, σε στενή συνεργασία με το Λιμεναρχείο Σύρου. Υλοποιούμε δράσεις ενημέρωσης στη Σύρο, επισκέψεις στη Γυάρο και δημιουργούμε μαζί με εξειδικευμένους εταίρους, ευκαιρίες κατάρτισης επαγγελματιών για την ανάπτυξη βιώσιμων και ήπιων δραστηριοτήτων με οικονομικούς αλλά και περιβαλλοντικούς όρους. 

Ως οργάνωση, παραμένουμε στις επάλξεις για να εξασφαλίσουμε ότι οι θάλασσές μας θα παραμείνουν ζωντανές και συνεχίζουμε σταθερά τις στοχευμένες πολιτικές παρεμβάσεις μας, σε μεσογειακό και εθνικό επίπεδο, για να προστατεύσουμε αποτελεσματικά τα σημαντικά είδη και τους οικοτόπους των θαλασσών μας.

Το πρόγραμμα φύλαξης πραγματοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του Segre Foundation & Prince Albert II of Monaco Foundation.

Χωρίς εσένα στο πλευρό μας δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τη δράση μας για να προστατέψουμε την πολύτιμη φύση μας και να εξασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Γίνε τώρα σύμμαχός μας!

NEWSLETTER