© Μάριος Βόντας / WWF Ελλάς
ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Τι κάνουμε μετά από μία μεγάλη δασική πυρκαγιά; Όταν σβήσουν οι φλόγες, με φόντο το μαύρο, έρχεται το μέτρημα των πληγών και τα ερωτήματα της επόμενης μέρας.  

Πόσο μεγάλη είναι η καταστροφή; Πώς μπορούμε να συμβάλλουμε ώστε το φυσικό περιβάλλον να ανακάμψει με σωστό τρόπο; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε την άγρια ζωή που έχει πληγεί από την πυρκαγιά; 

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ

Ως WWF Ελλάς, υλοποιούμε κάθε χρόνο αυτοψίες σε πυρόπληκτες περιοχές. Εργαζόμαστε στο πεδίο για την αποτύπωση της έκτασης των καμένων περιοχών και την αποτίμηση των οικολογικών επιπτώσεων που έχει προκαλέσει. Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουμε στο ενεργητικό μας δεκάδες αυτοψίες και εκθέσεις και τα αποτελέσματα της δουλειάς μας στο πεδίο συνοδεύονται από προτάσεις για έγκαιρη πρόληψη και αποκατάσταση των ζημιών.

Όσον αφορά στην αποκατάσταση, παρακολουθούμε την πορεία της στις πληγείσες περιοχές μέσω αυτοψιών, παρεμβάσεων καθώς και συμμετοχής σε ανάλογα forα ή δράσεις.

Το προηγούμενο διάστημα πραγματοποιήσαμε μελέτη χαρτογράφησης και αποτύπωσης των επικαλύψεων των πυρκαγιών των τελευταίων 20 ετών εντός των καμένων δασικών εκτάσεων τόσο της αντιπυρικής περιόδου 2021 όσο και του 2022. Ειδικότερα, χαρτογραφήσαμε περιοχές που περιλαμβάνουν είδη τα οποία δεν έχουν αναπτυγμένους μηχανισμούς  αναγέννησης, ενώ εκτιμήσαμε την πορεία της φυσικής αναγέννησης ή της αναγκαιότητας τεχνητών παρεμβάσεων στις ανωτέρω περιοχές χρησιμοποιώντας μια πολυκριτηριακή ανάλυση. Η μελέτη κατέληξε σε μια γενική χαρτογραφική απεικόνιση και σε μια πρόταση των περιοχών που πιθανόν θα χρειαστούν  εργασίες τεχνητής αναδάσωσης, καθώς και προτάσεις για τα είδη και τον τρόπο παρέμβασης.

Σε μία από τις περιοχές που έχει καεί επανειλημμένως, στον Εθνικό Δρυμό Σουνίου, όπου σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη δεν υπάρχει πλέον δυνατότητα φυσικής αναγέννησης, εφαρμόζουμε ένα καινοτόμο έργο αποκατάστασης, μέσω και σποροφύτευσης συγκεκριμένων ειδών, με σπόρους που συλλέχθηκαν από εκπαιδευμένους εθελοντές σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αναδασώσεων Αττικής, το Δασαρχείο Λαυρίου και το Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ Δήμητρα. Ειδικότερα, η δράση αυτή υλοποιείται στο πλαίσιο ενός νέου προγράμματος για την ανάταση πλατύφυλλων ειδών και για τη δημιουργία νέων οδηγιών για τις αναδασώσεις, που μεταξύ άλλων θα προωθούν τη μίξη πλατύφυλλων και κωνοφόρων

Παράλληλα, προκειμένου να συμβάλλουμε στην προσπάθεια συνεχούς και έγκαιρης κάλυψης περιστατικών τραυματισμών άγριας ζωής, συνεργαζόμαστε από τον Σεπτέμβριο του 2021 με τον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής – ΑΝΙΜΑ. Η ΑΝΙΜΑ πρωτοστατεί διαχρονικά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών που προκαλούνται από δασικές πυρκαγιές, φροντίζοντας για τη συλλογή, την παροχή ιατροφαρμακευτικής και χειρουργικής περίθαλψης, αλλά και τη φιλοξενία και επανένταξη άγριων ζώων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και σύμφωνα με εγκεκριμένα πρωτόκολλα. Ήδη, χάρη σε αυτή τη συνεργασία, έχει δημιουργηθεί μία μόνιμη θέση κτηνιάτρου εξειδικευμένου στην άγρια ζωή που έχει κιόλας συμβάλλει στο να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στην έρευνα και τις διαγνωστικές εξετάσεις. Επιπλέον, αντιμετωπίστηκαν οι ανάγκες του συλλόγου σε αναλώσιμα χειρουργικών επεμβάσεων, ενώ καλύφθηκαν και ορισμένα σημαντικά έξοδα μετακίνησης ζώων για σκοπούς επανένταξης.

ΤΑ ΕΡΓΑ

Ανάταση πλατύφυλλων ειδών

Το έργο «Παρακολούθηση αποκατάστασης και ανάταση φυλλοβόλων πλατύφυλλων ειδών» υλοποιείται χάρη στην υποστήριξη του ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη. Σκοπός του είναι πρώτον η παρακολούθηση και η προστασία της φυσικής αναγέννησης σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2021 με έμφαση στα φυλλοβόλα πλατύφυλλα είδη. Και δεύτερον, η δημιουργία και η προώθηση ενός επιτυχημένου παραδείγματος αναδάσωσης με αυξημένη χρήση πλατύφυλλων στο μίγμα των ειδών που θα χρησιμοποιηθούν, το οποίο θα αποτελέσει μοντέλο αναδάσωσης προς εφαρμογή και υιοθέτηση και σε άλλες περιπτώσεις. Η πρότυπη αυτή αναδάσωση θα λειτουργεί επιπλέον ως ασπίδα προστασίας κατά των έντονων επιπτώσεων από μελλοντική πυρκαγιά, τόσο για το ίδιο το δασικό οικοσύστημα, όσο και για τους παρακείμενους οικισμούς. Σημειώνεται πως τα πλατύφυλλα είδη παρουσιάζουν μεγάλη ανθεκτικότητα στη φωτιά, περιορίζοντας τόσο την ένταση, όσο και τη μετάδοση της πυρκαγιάς.

Συνεργασία και υποστήριξη της ΑΝΙΜΑ

Συνεργαζόμαστε και υποστηρίζουμε το Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής – ΑΝΙΜΑ, ενισχύοντας οικονομικά και υλικά υφιστάμενα κέντρα περίθαλψης της οργάνωσης. Η δράση αυτή υποστηρίζεται από την ΙΚΕΑ του ομίλου Fourlis, στο πλαίσιο της ευρύτερης συνεργασίας με το WWF Ελλάς για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.

Aποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων του Έβρου μετά την πυρκαγιά του 2023

Η καταστροφική πυρκαγιά που ξέσπασε τον Αύγουστο του 2023 στον Έβρο, ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην ιστορία της χώρας και της Ευρώπης ως σήμερα.

Από την πυρκαγιά, που κράτησε 16 μέρες. επηρεάστηκαν 942.500 στρέμματα, από τα οποία δάση και δασικές εκτάσεις αποτελούν τα 800.340  ενώ τα υπόλοιπα αφορούν κυρίως αγροτικές εκτάσεις.

Το WWF Ελλάς κινήθηκε άμεσα, τόσο κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, με την κάλυψη εξόδων εθελοντικών ομάδων δασοπυρόσβεσης, όσο και μετά, για να διασφαλίσει την ομαλή και ορθή αποκατάσταση της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό ζήτησε από τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, να εκπονήσει μελέτη διαχειριστικών κατευθύνσεων για την ολιστική προσέγγιση της αποκατάστασης του συνόλου των δασικών οικοσυστημάτων που επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά. Το αίτημα αυτό έγινε αποδεκτό και η μελέτη εκπονήθηκε με ίδιους πόρους του WWF Ελλάς μέσα σε διάστημα 5 μηνών. Την ομάδα μελέτης συνέθεσαν ερευνητές και ειδικοί από πέντε πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, την εταιρεία ForestPlan, την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης και το WWF Ελλάς. 

Η μελέτη αυτή αποτέλεσε μια πρότυπη προσπάθεια συγκέντρωσης τεκμηριωμένης επιστημονικής πληροφορίας, αλλά και μια πρωτοφανή και άρτια συνεργασία φορέων σε ιδιαίτερα σύντομο χρονικό διάστημα. Συνοδεύεται από τρεις επιμέρους μελέτες αναδάσωσης σε θέσεις που προέκυψαν από ισάριθμες αναλύσεις. Αντίστοιχα επισημαίνει εκ’ των προτέρων εκτάσεις που χρήζουν προστασίας και παρακολούθησης, οι οποίες μπορεί να χρειαστούν ανθρώπινη βοήθεια για την αποκατάστασή τους.

Διακριτό παραδοτέο αποτελεί επίσης η μελέτη «Έκτακτες καρπώσεις στα Δασικά συμπλέγματα που επλήγησαν από την πυρκαγιά του Έβρου 2023», η οποία κατατέθηκε τον Μάρτιο του 2024 και η οποία, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, πρότεινε όλες τις συστάδες στις οποίες η Δασική Υπηρεσία θα μπορούσε δυνητικά να υλοποιήσει έκτακτες καρπώσεις, χωρίς να επιφέρει ζημιά στο οικοσύστημα που επανακάμπτει.

Πέρα από την αναλυτική παρουσίαση της περιοχής πριν και μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2023 στη μελέτη παρουσιάζονται και οι κύριοι διαχειριστικοί άξονες για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος, λαμβάνοντας υπόψη και τις κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους της περιοχής που διαταράχτηκαν.  Επιπρόσθετα, το πλούσιο χαρτογραφικό υλικό που έχει παραχθεί στο πλαίσιο της εν λόγω μελέτης, εκτιμάται ότι θα βοηθήσει προς την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εκπόνηση και υλοποίηση όλων των υπολοίπων μελετών και δράσεων που θα λάβουν χώρα το επόμενο διάστημα για την αποκατάσταση της περιοχής.

Ο Έβρος έχει υποστεί μεγάλη ζημιά από την πυρκαγιά του 2023 και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον μελλοντικό σχεδιασμό της διαχείρισης της περιοχής, με γνώμονα τόσο τη φύση όσο και τον άνθρωπο. Έτσι λοιπόν η συγκεκριμένη μελέτη μπορεί να λειτουργήσει ως ένα βασικό εργαλείο τροφοδότησης όλων των δράσεων που θα ακολουθήσουν.  

Δείτε εδώ ολόκληρη τη μελέτη

ΝΕΑ

Περισσότερα

NEWSLETTER