© Neil Mark Thomas / Unsplash
Διαφανεια εναντια στις πυρκαγιες
Διαφάνεια στα οικονομικά της πρόληψης και της καταστολής δασικών πυρκαγιών

Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις καλύπτουν περίπου τη μισή έκταση της χώρας μας. Οξιές, πεύκα, βελανιδιές, μοναδικές περιοχές, με ενδημικά είδη, ένα πανέμορφο μεσογειακό μωσαϊκό με απίστευτη ποικιλία ζωής. Τα δάση είναι πολύτιμα για την ίδια μας τη ζωή, ένα φυσικό φίλτρο καθαρισμού της ατμόσφαιρας και ασπίδα απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Κάθε χρόνο όμως, καίγονται χιλιάδες στρέμματα δασικών και γεωργικών εκτάσεων, καταστρέφονται περιουσίες και δυστυχώς συχνά χάνονται και ανθρώπινες ζωές. Απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα και με τα δάση να αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα «κεφάλαια» για τη ζωή μας, οφείλουμε να είμαστε πάντα σε εγρήγορση αλλά και να τα προστατεύουμε με τον σωστό τρόπο. Και διαχρονικά αυτός ο τρόπος βάζει την πρόληψη στο επίκεντρο.

Το εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας, προσηλωμένο στην καταστολή, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει προληπτικά τις δασικές πυρκαγιές, με πολύ σοβαρές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Ο κρατικός μηχανισμός πάσχει από μια σειρά από χρόνιες αδυναμίες, μια από τις οποίες είναι η αποτελεσματική και διαφανής χρήση των διαθέσιμων πόρων.

Για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα τις πυρκαγιές έχουμε ανάγκη σωστά επιχειρησιακά πλάνα, μια ενεργή κοινωνία και βεβαίως την αποτελεσματική και διαφανή χρήση των σχετικών χρηματοδοτήσεων

Το θέμα «πού θα πάνε τα χρήματα» ως προς την πρόληψη δεν συζητιέται όσο θα έπρεπε αλλά είναι κρίσιμο. Ενδεικτικά, τα διαθέσιμα κονδύλια για τις δασικές υπηρεσίες φτάνουν οριακά για να καλύψουν το 10% των αναγκών τους, ενώ η κατανομή χρημάτων προς τους αρμόδιους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης γίνεται χωρίς συγκεκριμένους κανόνες.

Στην Ελλάδα ο τρόπος με τον οποίο δημοσιοποιούνται τα σχετικά στοιχεία είναι πολύπλοκος και έχει κενά. Ποιες είναι οι πηγές χρηματοδότησης, πόσα ξοδεύουμε ως χώρα, πού ακριβώς πηγαίνουν οι πόροι και πώς μπορεί να έχει κανείς πρόσβαση; Όλα αυτά πρέπει να απαντηθούν, καθώς η βελτίωση της διαφάνειας θα οδηγήσει σε καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και επομένως σε καλύτερα αποτελέσματα στη δασοπυροπροστασία και στη θωράκιση της κοινωνίας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές.

Τα οικονομικα των πυρκαγιων

2 δισεκ. ευρω είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός για τις δασικές πυρκαγιές σε έξι μεσογειακές χώρες (Τουρκία, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Γαλλία και Ελλάδα).

Το 84% αφορά στην καταστολή και μόνο το 16% στην πρόληψη.

Το τελικο ετησιο οικονομικό κόστος αντιμετώπισης των πυρκαγιών στις παραπάνω χώρες ξεκινά από 3 δισεκ. ευρώ και μπορεί να ανέλθει στα 5 δισεκ. ευρώ ανά έτος.

Καθε ωρα πτησης ενός πυροσβεστικού αεροπλάνου στοιχίζει περίπου 10.000 ευρώ.

Το μεσο κοστος καταστολής ενός περιστατικού δασικής πυρκαγιάς στη χώρα μας μπορεί να φθάνει και τα 150.000 ευρώ ενώ στον Καναδά και τις ΗΠΑ τα 81.000 και 17.000 αντίστοιχα.

TI KANOYME

O δημόσιος διάλογος για το τι και πώς ξοδεύουμε στην πρόληψη και την καταστολή δασικών πυρκαγιών ξεκινά…

Φέρνουμε για πρώτη φορά αυτό το καίριο θέμα, με το οποίο κανείς άλλος δεν έχει ασχοληθεί συστηματικά κατά το παρελθόν, στην επιφάνεια. Μέσα από τη δράση μας ρίχνουμε φως στη διαχείριση των κρατικών πόρων για την πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Επιδιώκουμε μέσα από την ανάλυση και παρουσίαση στον δημόσιο διάλογο, των οικονομικών δεδομένων, των δημόσιων πρακτικών και του μηχανισμού λήψης αποφάσεων να απαντήσουμε σε όλες αυτές τις απλές αλλά και δύσκολες ερωτήσεις για τα κονδύλια που δαπανούμε ως χώρα για την πρόληψη και την καταστολή δασικών πυρκαγιών. Στόχος μας να δοθούν απαντήσεις και να αναληφθεί δράση ως προς το πώς μπορούν να βελτιωθούν οι μηχανισμοί ελέγχου, αξιολόγησης, διαφάνειας και λογοδοσίας στη διάθεση των πόρων.

Σε συνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας και με εξειδικευμένους συνεργάτες, ερευνούμε σε βάθος και χαρτογραφούμε όλους τους κρατικούς φορείς που χειρίζονται κρατικά κονδύλια που αφορούν στο εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας. Πυροσβεστικό Σώμα, υπουργεία, τοπική αυτοδιοίκηση κ.α. Αφού ξετυλίξουμε και αξιολογήσουμε όλη αυτή την πληροφορία, θα συλλέξουμε δεδομένα σχετικά με καλές πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς, θα είναι η δημιουργία ενός οδηγού αποτύπωσης των χρηματοδοτικών ροών.

Ο οδηγός αυτός θα αποτελέσει και το βασικό μας εργαλείο για την κατάρτιση και ενημέρωση των, άμεσα εμπλεκόμενων με τη δασοπυροπροστασία, εθελοντικών ομάδων, ομάδων της κοινωνίας των πολιτών και τοπικών δημόσιων φορέων σε περιοχές που πλήττονται από πυρκαγιές. Μέσα από εξειδικευμένα εργαστήρια, οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς δουλεύει αυτός ο μηχανισμός ενώ η ομάδα μας θα καταγράψει τις γνώμες των αφανών αυτών «ηρώων» που συχνά βρίσκονται κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή του πυρός και αντιμετωπίζουν καθημερινά όλες τις δυσκολίες και δυσλειτουργίες του συγκεκριμένου συστήματος. Έτσι, θα δημιουργηθεί μία κοινότητα από ενημερωμένους, ενεργούς πολίτες που θα είναι σε θέση να επηρεάσει και να συνεισφέρει στην ορθή διακυβέρνηση. Η συμμετοχή στη διαμόρφωση των θεσμικών παρεμβάσεων (μέσω των σχετικών εργαστηρίων) και η δημιουργία εργαλείων για την εποπτεία των δημόσιων φορέων, θα ενδυναμώσει τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών με τις εθελοντικές ομάδες δασοπυροπροστασίας να βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας.

Παράλληλα, θα οργανώσουμε δράσεις ενημέρωσης για το ευρύ κοινό και τα τελικά συμπεράσματα της έρευνάς μας θα αποσταλούν σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους εμπλεκόμενους φορείς ούτως ώστε να αποτελέσουν σημείο αναφοράς για το ζήτημα της διαχείρισης, διαφάνειας και λογοδοσίας των πόρων για την πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας. Μέσα από αυτή τη δράση πιστεύουμε ότι μπορούμε να συμβάλουμε σε μια ενεργή κοινωνία των πολιτών που θα απαιτεί καλύτερη πιο ορθή και διαφανή διαχείριση και χρηματοδότηση του συστήματος δασοπυροπροστασίας.

ΤΟ ΕΡΓΟ

Όλα τα παραπάνω θα πραγματοποιηθούν με την υλοποίηση του έργου «Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών» που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας. Το έργο ξεκίνησε τον Μάιο του 2020 και θα διαρκέσει μέχρι τον Απρίλιο του 2022.

Το πρόγραμμα Active Citizens Fund, ύψους € 12εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active Citizens Fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Περισσότερες πληροφορίες

.

© Federico Bottos / Unsplash

Σχετικά με τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του ΕΟΧ

Η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία υπέγραψαν το 1992 Σύμφωνο Συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργώντας τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός ΕΟΧ, γνωστότερος ως EEA Grants, είναι ένα εργαλείο χρηματοδοτικής ενίσχυσης που δημιουργήθηκε από τις τρεις αυτές χώρες και είναι διαθέσιμο σε 15 χώρες-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα.

Τη διαχείριση του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Δείτε περισσότερα 


Σχετικά με το Ίδρυμα Μποδοσάκη

Το Ίδρυμα Μποδοσάκη ιδρύθηκε το 1972 από τον Πρόδρομο - Μποδοσάκη Αθανασιάδη, ο οποίος αποφάσισε να διαθέσει την περιουσία του για την προώθηση της εκπαίδευσης, της υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, το Ίδρυμα υποστηρίζει ΜΚΟ που εργάζονται με κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Το Ίδρυμα Μποδοσάκη έχει βαθιά γνώση του κοινωφελούς μη κερδοσκοπικού τομέα στην Ελλάδα και από τη στιγμή της ίδρυσής του ως σήμερα έχει διαχειριστεί περισσότερα από €450 εκατομμύρια, που έχουν δαπανηθεί δίνοντας έμφαση στη μείωση της ανισότητας των ευκαιριών, στην εκπαίδευση των νέων, στη βελτίωση ιατρικών και ερευνητικών υποδομών και στην προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος.

Δείτε περισσότερα


Σχετικά με το SolidarityNow

Το SolidarityNow (SN) είναι ένας μη κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2013 για να ανταποκριθεί στις ανάγκες και να διασφαλίσει τα δικαιώματα των πιο ευπαθών και περιθωριοποιημένων ομάδων, χωρίς διάκριση. Τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού βρίσκονται στην Αθήνα, ενώ εκτεταμένες δράσεις υλοποιούνται στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη χώρα. Όραμα του οργανισμού είναι να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων και να τους ενδυναμώσει ώστε να διεκδικήσουν μια δικαιότερη κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Το όραμα γίνεται πράξη μέσα από τρεις βασικούς στρατηγικούς πυλώνες: α) Προάσπιση της ασφάλειας και προστασίας, β) Υποστήριξη των ευκαιριών βιοπορισμού και της ένταξης στην αγορά εργασίας, γ) Ενίσχυση της ανεξαρτησίας της κοινωνίας των πολιτών και προάσπιση των αξιών μιας ανοιχτής κοινωνίας. Το SolidarityNow έχει υποστηρίξει μέχρι σήμερα 300.000 ανθρώπους, τόσο μέσω της απευθείας υλοποίησης προγραμμάτων όσο και μέσω δωρεών για την στήριξη δράσεων της κοινωνίας των πολιτών. Μέσω των δωρεών του, το SN έχει μέχρι σήμερα υποστηρίξει οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την υλοποίηση 73 προγραμμάτων, συνολικού ύψους 14,4 εκ. ευρώ.

Δείτε περισσότερα

Υπεύθυνος προγράμματος: Ηλίας Τζηρίτης

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

Χωρίς εσένα στο πλευρό μας δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τη δράση μας για να προστατέψουμε την πολύτιμη φύση μας και να εξασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Γίνε τώρα σύμμαχός μας!

ΝΕΑ

Περισσότερα

NEWSLETTER