Δημοσιεύτηκε στις December, 01 2023
Για ακόμα μια χρονιά βέβαια, η COP διεξάγεται υπό τη σκιά σημαντικών προκλήσεων και γεωπολιτικών εντάσεων, με τις συγκρούσεις σε Ουκρανία και Γάζα να βρίσκονται εν εξελίξει. Επιπλέον το 2023 ήταν η χρονιά όπου η κλιματική κρίση «έδειξε τα δόντια της» με φυσικές καταστροφές και την παγκόσμια θερμοκρασία να σπάει πολλά αρνητικά ρεκόρ. Με σημαντική βεβαιότητα, οι επιστήμονες αναμένουν το 2023 να είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, ενώ πλημμύρες εμφανίστηκαν με πρωτόγνωρη ταχύτητα και ασταμάτητη ένταση σε μέρη που δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ άλλοτε, στοιχίζοντας ζωές και καταστρέφοντας περιουσίες.
Τις επόμενες δύο εβδομάδες, οι αρχηγοί των κρατών που θα συμμετέχουν στην COP28 θα κληθούν να επαναπροσδιορίσουν τις δεσμεύσεις τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης θα δημοσιευτούν τα αποτελέσματα του πρώτου παγκόσμιου απολογισμού (Global Stocktake), μια ανάλυση που θα δείξει την απόσταση που έχουν να καλύψουν τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ προκειμένου να συγκρατήσουν την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από το ασφαλές όριο του 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτή τη στιγμή, οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν φέρει αύξηση περίπου 1,2°C και κάθε δέκατο αύξησης της θερμοκρασίας παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς θα συμβάλει σε απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες επιπτώσεις, χωρίς να έχουμε προετοιμαστεί ή προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες. Οι μέχρι τώρα δεσμεύσεις και πολιτικές μάς οδηγούν σε υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 2,5-2,9°C μέχρι το 2100, κάτι που σημαίνει ότι τα κράτη που συμμετέχουν στην COP28 θα πρέπει να συναινέσουν σε μέτρα που θα μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 42% μέχρι το 2030, και στο μηδέν μέχρι το 2050, σε σχέση με το 1990. Και όλα αυτά, διασφαλίζοντας μια δίκαιη μετάβαση που δεν θα αφήσει κανέναν πίσω.
Προφανώς, το παραπάνω δεν είναι εύκολο. Όμως, υπάρχει ακόμα ένα μικρό παράθυρο ελπίδας το οποίο εξαρτάται πρωτίστως από τη συμφωνία των κρατών στη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων πριν το 2050. Το 2022 τα ορυκτά καύσιμα ανά τον κόσμο έλαβαν επιδοτήσεις ρεκόρ ύψους 7 τρισ. δολαρίων όταν η αναγκαία επένδυση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει εκτιμηθεί στα περίπου 3-5 τρισ. δολάρια ετησίως. Το κάρβουνο, το πετρέλαιο και το αέριο που εξορύσσονται, ή προβλέπεται να εξορυχθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, θα εκπέμψουν πάνω από τρεις φορές την ποσότητα άνθρακα που θα μας κρατούσε στον 1,5°C. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η αποθήκευση και εξοικονόμηση ενέργειας και οι λύσεις που βασίζονται στη φύση είναι ήδη οικονομικά πιο συμφέρουσες και πιο αποδοτικές, με περισσότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη από τα ορυκτά καύσιμα ή τις τεχνολογικές λύσεις απορρόφησης εκπομπών. Θα πρέπει να επιταχυνθεί περαιτέρω η ανάπτυξή τους όσο και αν απειλείται το status quo του λόμπι των ορυκτών καυσίμων που, όπως αναφέρουν πρόσφατα δημοσιεύματα του διεθνή Τύπου, θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει και να ενισχύσει τα συμφέροντά του ακόμα και σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Επιπλέον, διακυβεύματα της COP28 είναι η εξασφάλιση της ετήσιας χρηματοδότησης ύψους 100 δισ. δολαρίων από τα κράτη με τις περισσότερες εκπομπές, προς τα κράτη με τις λιγότερες, η θέσπιση στόχου και πλαισίου εργασιών για την προσαρμογή και η ευθυγράμμιση της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης με την απανθρακοποίηση και την αποκατάσταση της φύσης.
Σε μια χρονική περίοδο όπου κοινωνίες ανά τον κόσμο συνεχίζουν να εκλέγουν ηγέτες που αμφισβητούν ανοιχτά την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική πολιτική εκφράζοντας την απογοήτευσή τους από το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, η COP28 είναι μία ευκαιρία για όλους τους αρχηγούς κρατών να δείξουν έμπρακτα την αξιοπιστία τους στέλνοντας ηχηρά μηνύματα για ανάληψη κλιματικής δράσης και δεσμεύσεων για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης απειλής που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σήμερα, την κλιματική κρίση. Παράλληλα αποτελεί σημαντική ευκαιρία και για την ελληνική αποστολή που θα έχει ενεργή παρουσία στη φετινή διάσκεψη, ώστε να αναλάβει την κρίσιμη πρωτοβουλία για moratorium στα προγράμματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και να υποστηρίξει ξεκάθαρα τις παγκόσμιες δεσμεύσεις για ταχύτερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Έτσι μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης, της βιωσιμότητας και της κοινωνικής ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Οι ηγέτες των κρατών και ο επιχειρηματικός κόσμος παγκοσμίως οφείλουν να δουλέψουν μαζί προκειμένου να σταθούν στο ύψος της πρόκλησης για μηδενισμό των εκπομπών το συντομότερο δυνατόν με τρόπο ασφαλή για τη φύση, διαφανή, οικονομικά επωφελή και κοινωνικά δίκαιο και η COP28 είναι η ιδανική συγκυρία για αυτό.
Αλέξανδρος Μουλόπουλος, υπεύθυνος τομέα για το κλίμα και την ενέργεια, WWF Ελλάς
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο energypress.gr
