Ήταν το 2013 όταν ξεκινήσαμε για πρώτη φορά τη δράση μας στη Γυάρο, μία από τις σημαντικότερες περιοχές της χώρας για την Μεσογειακή φώκια,  με στόχο την αποτελεσματική προστασία της θαλάσσιας αυτής περιοχής που ξεχωρίζει για τον φυσικό της πλούτο. Στόχος μας ήταν να δημιουργηθεί, από κοινού με τις γειτονικές κοινωνίες, μια πρότυπη για τα δεδομένα της Μεσογείου θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή (ΘΠΠ).

Σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά, η Γυάρος αποτελεί την πρώτη και μοναδική θεσμοθετημένη ΘΠΠ των Κυκλάδων, παρά το γεγονός ότι απομένουν ακόμα πολλά πράγματα να γίνουν για να ολοκληρωθεί η θεσμική της προστασία. Η πορεία μας στην περιοχή μόνο ομαλή δεν υπήρξε, με σημαντικές προκλήσεις, καθώς και με την επιτακτική πλέον ανάγκη για την κατάρτιση και εφαρμογή ενός συγκεκριμένου σχεδίου διαχείρισης, προκειμένου να μη χαθούν οι κόποι μιας δεκαετίας. 

Στη Γυάρο, μοιραστήκαμε με άλλους φορείς, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες της Άνδρου και της Σύρου, ένα κοινό όραμα για τη δημιουργία μιας πρότυπης θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, η οποία θα λειτουργεί αποτελεσματικά προς όφελος τόσο της φύσης όσο και των ανθρώπων. Μέσα από μία συμμετοχική διαδικασία, αποφασίσαμε τα μέτρα και τις δράσεις που υλοποιούνται στο νησί και προστατεύουν αποτελεσματικά τον ξεχωριστό φυσικό του πλούτο, στηρίζουν την ήπια ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και φυσικά, τους ντόπιους ψαράδες. Συμβάλλαμε έτσι καθοριστικά στο να στηθούν οι βάσεις για την προστασία και την αποτελεσματική διαχείριση της Γυάρου. Τα σημαντικότερα μέχρι σήμερα ορόσημα αυτής της πορείας είναι:

• Θεσμική προστασία: Η θεσμική προστασία της περιοχής, μέσω μιας σειράς Υπουργικών Αποφάσεων, οι οποίες, αν και προσωρινής διάρκειας, καθιστούν τη Γυάρο την πρώτη ΘΠΠ των Κυκλάδων. 
• Συμμετοχική προσέγγιση: Η επιτυχημένη εφαρμογή μιας συμμετοχικής προσέγγισης στον σχεδιασμό των μέτρων προστασίας και διαχείρισης της ΘΠΠ, μέσω της δημιουργίας και λειτουργίας της Επιτροπής Συνδιαχείρισης, με τη συμμετοχή 15 φορέων (αρμόδια υπουργεία, περιφερειακή και τοπική διοίκηση, χρήστες της περιοχής μεταξύ των οποίων και αλιείς, ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις).
• Φύλαξη & επιτήρηση: Η οργάνωση και η συστηματική λειτουργία, σε συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα, ενός καινοτόμου συστήματος απομακρυσμένης επιτήρησης της ΘΠΠ με τη χρήση νέων τεχνολογιών. Αυτό οδήγησε σε σημαντική μείωση των παράνομων δραστηριοτήτων αλιείας (-85% στην παράκτια επαγγελματική και -57% στην ερασιτεχνική) δείχνοντας στην πράξη την αξία της συστηματικής επιτήρησης και της ενημέρωσης των χρηστών της περιοχής. 
• Σύνδεση με την τοπική κοινωνία: Η δημιουργία βασικών υποδομών για την ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων στη Γυάρο (π.χ. διαδρομές για την παρατήρηση της φύσης, υποβρύχια μονοπάτια), με στόχο τη σύνδεση της Γυάρου με τις γειτονικές κοινωνίες.
• Ανάδειξη περιοχής: Η συστηματική προβολή της περιοχής σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο με αποτέλεσμα η Γυάρος, που ήταν γνωστή μόνο για την ιστορία της, να αναγνωρίζεται ως μια από τις σημαντικότερες ΘΠΠ της χώρας.

Από την έως σήμερα πορεία μας στη Γυάρο, προκύπτουν ορισμένα πολύ σημαντικά διδάγματα που αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία, εάν αναλογιστούμε πως μπορούν να αφορούν και σε πολλές άλλες προστατευόμενες περιοχές της χώρας μας. Το σημαντικότερο από αυτά είναι αναμφισβήτητα, η θεσμική θωράκιση μιας περιοχής που αποτελεί και τον θεμέλιο λίθο, καθώς μόνο αφού εξασφαλιστεί αυτή, μπορεί να εξασφαλιστεί και μια σειρά από άλλα σημαντικά προαπαιτούμενα που συμβάλλουν στην ουσιαστική προστασία μιας οικολογικά σημαντικής περιοχής.

Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η Πολιτεία να προχωρήσει στο αυτονόητο βήμα της άμεσης έκδοσης των Προεδρικών Διαταγμάτων, όχι μόνο για τη Γυάρο, αλλά και για όλες τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας, διασφαλίζοντας έτσι τη μακροχρόνια προστασία τους. Από πλευράς μας και στο μέτρο που αναλογεί σε μια περιβαλλοντική οργάνωση, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με στοχευμένες δράσεις και σε συνεργασία με όλους για να αποφέρει αυτή η δεκαετία της δουλειά μας τους καρπούς που αρμόζουν σε μία τόσο μοναδική περιοχή.

Μια μικρή παραλία, τα Σεκάνια της Ζακύνθου, που το μήκος της δεν ξεπερνά τα 550 μέτρα, έχει αναδειχθεί εδώ και 26 χρόνια σε σύμβολο της δράσης μας για την προστασία της άγριας ζωής. Μια μικροσκοπική αλλά τόσο σημαντική λωρίδα ακτής που έχει την μεγαλύτερη πυκνότητα σε φωλιές της χελώνας καρέτα στη Μεσόγειο, για αυτό και έχει οριστεί ως ζώνη απόλυτης προστασίας μέσα στο Εθνικο Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου. 

Σταθερά και διαχρονικά, με την στήριξη των υποστηρικτών μας, εξασφαλίζουμε την μόνιμη παρουσία μας στα Σεκάνια για τη διατήρηση του ασφαλούς καταφυγίου για την προστασία του απειλούμενου αυτού είδους. Καθαρίζουμε τις ακτές και δίνουμε βάρος στην επιτήρηση της περιοχής για τον κίνδυνο πυρκαγιάς στις γύρω πλαγιές και των παράνομων δραστηριοτήτων. Παρακολουθούμε επίσης συστηματικά τα φαινόμενα διάβρωσης και μεταφοράς φερτών υλικών στην ακτή για να περιορίσουμε τις συνέπειες στην ωοτοκία και την εκκόλαψη των αυγών των χελωνών. Όλες τις δράσεις μας τις υλοποιούμε σε συνεργασία με το Εθνικο Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, στο ΔΣ του φορέα διαχείρισης του οποίου συμμετείχαμε μέχρι την κατάργησή του.  

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι δράσεις φύλαξης και πυροπροστασίας για την περιοχή των Σεκανίων. Αν μια πυρκαγιά καταστρέψει την βλάστηση της περιοχής γύρω από την παραλία, τότε ο κίνδυνος διάβρωσης  είναι μεγάλος, καθώς θα μεταφερθεί λάσπη στην αμμώδη παραλία, όπου και γεννούν οι χελώνες.  Σε αυτή την περίπτωση τα χαρακτηριστικά της άμμου θα αλλάξουν και υπάρχει ο κίνδυνος να μην υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για να σκάψουν οι χελώνες τις φωλιές τους και τελικά να γεννηθούν τα μικρά τους. Έτσι είμαστε κάθε χρόνο «Φρουροί των Σεκανίων» έναντι των πυρκαγιών, φυλάσσοντας την παραλία και την παρακείμενη περιοχή και συντηρώντας τις υδατοδεξαμενές που έχουμε εγκαταστήσει και τους δρόμους πρόσβασης προς αυτές. Το πρόγραμμα φύλαξης έχει ως επιπλέον στόχους την ενημέρωση των επισκεπτών για την απαγόρευση της πρόσβασης στα Σεκάνια και τον εντοπισμό ενδεχόμενης παράνομης διέλευσης επισκεπτών και σκαφών μέσα στα όρια της Α’ ζώνης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.

Περισσότερα από τριάντα χρόνια δουλεύουμε στη γη των αρπακτικών, στη Δαδιά, για την προστασία μοναδικών, απειλούμενων ειδών και του βιότοπού τους.

Τα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης δεν επιλέγουν αναίτια το Δάσος Δαδιάς-Σουφλίου- Λευκίμης ως έναν από τους σημαντικότερους βιότοπούς τους. Το μωσαϊκό που διαμορφώνεται από τα εκτεταμένα ώριμα δάση, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα και μικρά βοσκοτόπια, αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα επιβλητικά αυτά είδη που έγιναν σήμα κατατεθέν του Έβρου. Είναι μια από τις λίγες περιοχές της Ευρώπης όπου συναντάμε ταυτόχρονα τα τρία από τα τέσσερα είδη γυπών της Ευρώπης να αναπαράγονται. Το ένα από αυτά, ο μαυρόγυπας, είναι το είδος που διατηρεί στη Δαδιά τη μοναδική αναπαραγωγική του αποικία στα Βαλκάνια, ενώ ο απειλούμενος ασπροπάρης, ο μικρότερος της παρέας των γυπών, διατηρεί πλέον τον καλύτερα αναπαραγόμενο πληθυσμό του στην περιοχή της Θράκης.

Για να προστατέψουμε τη μοναδική αυτή περιοχή, για τριάντα χρόνια κάναμε παρεμβάσεις στις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης αιολικών πάρκων στην περιοχή και  παρακολουθούσαμε την αναπαραγωγή σημαντικών ειδών αρπακτικών πουλιών, συλλέγοντας γνώση για τις θέσεις φωλιάσματος και τις πιθανές απειλές τους. Επιπλέον, προσελκύαμε νέους απ’ όλη την Ευρώπη που συμμετείχαν σε δράσεις προστασίας, όπως η παρακολούθηση των αρπακτικών και των επιπτώσεων των αιολικών πάρκων σε αυτά.

Κοινός παρονομαστής όλων των δράσεών μας στην περιοχή, ο στόχος για την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης, μέσα από δράσεις προστασίας απειλούμενων ειδών και οικοτόπων, την ανάδειξη καλών πρακτικών και την προώθηση της συνεργασίας.  

Το όραμά μας για ακόμη μεγαλύτερη εστίαση στις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής της Θράκης, αλλά και για την εξασφάλιση της προστασίας της περιοχής σε βάθος χρόνου -μετά και τις επιπτώσεις της  οικολογικής καταστροφής που σημειώθηκε το καλοκαίρι με τη φωτιά να εισέρχεται στο εσωτερικό του Εθνικού Πάρκου- γέννησε την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη οργάνωση, που και με τη δική μας συμβολή, θα συνεχίσει και θα αναπτύξει ακόμα περισσότερο το έργο που ξεκινήσαμε πριν από 30 χρόνια στην περιοχή.

H πυρκαγιά που έκαψε το καλοκαίρι της χρονιάς που πέρασε ένα μεγάλο μέρος του πυρήνα του Εθνικού Πάρκου του Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου μας πλήγωσε πολύ. Μας πλήγωσε αλλά και μας κινητοποίησε ακόμα περισσότερο, γιατί έβαλε σε κίνδυνο τα τριάντα χρόνια δράσης μας στην ευρύτερη περιοχή για την προστασία των αρπακτικών πουλιών.

Τα εναέρια και επίγεια μέσα δεν κατάφεραν, δυστυχώς, να ελέγξουν τις πύρινες φλόγες. Η φωτιά εισήλθε στην καρδιά του Πάρκου που φιλοξενεί 3 από τα συνολικά 4 είδη γύπα της Ευρώπης και αποτελεί ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια για 36 διαφορετικά είδη απειλούμενων αρπακτικών. 

Βρεθήκαμε στο μέτωπο της φωτιάς από την πρώτη στιγμή, συνδράμοντας τόσο στο έργο της πυρόσβεσης αλλά και συμβουλευτικά, δίνοντας κάθε δυνατή βοήθεια - όπου μας ζητήθηκε - στους αρμόδιους φορείς της περιοχής. Δίπλα στην αγωνία μας για την προστασία των τοπικών οικισμών, οι προσπάθειές μας επικεντρώθηκαν στο να σωθούν οι φωλιές του μαυρόγυπα - της μοναδικής αποικίας στα Βαλκάνια-, οι οποίες βρίσκονται σε ώριμα μεγάλα πεύκα μέσα στον πυρήνα του Πάρκου. 

Μετά το πέρας της φωτιά, καταθέσαμε τις προτάσεις μας για την αποκατάσταση και μελλοντική θωράκιση της περιοχής, καθώς είναι επιτακτική ανάγκη, σε συνεργασία με την Πολιτεία, να δρομολογήσουμε δέσμες μέτρων που θα αφορούν τη μακροπρόθεσμη θωράκιση της περιοχής. Προτεραιότητα σε όλα τα μέτρα που αφορούν τη διαχείριση της βλάστησης, την αποκατάσταση των καμένων περιοχών και την πρόληψη των πυρκαγιών, πρέπει να είναι η διατήρηση ή η αναβάθμιση της μωσαϊκότητας του τοπίου και η διατήρηση των επωφελών για τα αρπακτικά πουλιά χαρακτηριστικών της βλάστησης (ώριμα δέντρα, μίξη ειδών, κοκ).