Η ψήφιση του πρώτου κλιματικού νόμου στη χώρα μας, τη χρονιά που μας πέρασε, είναι μια νίκη που μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους.

Αφού ολοκληρώσαμε το ιστορικό εγχείρημα συγγραφής της πρώτης πρότασης κλιματικού νόμου για την Ελλάδα, με τη συμβολή μέσω δημόσιας διαβούλευσης εκατοντάδων πολιτών και φορέων, το τελικό κείμενο εστάλη στην κυβέρνηση, ως μία ουσιαστική συμβολή στη διαδικασία της σύνταξης του σχεδίου κλιματικού νόμου. 

Στη συνέχεια, η κυβέρνηση έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το δικό της σχέδιο κλιματικού νόμου πάνω στο οποίο καταθέσαμε λεπτομερέστατα σχόλια, σε συνεργασία με μια ευρεία συμμαχία περιβαλλοντικών και ανθρωπιστικών οργανώσεων και άλλων φορέων, ενώ κληθήκαμε και σε σχετική ακρόαση στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου.

Η ψήφιση του πρώτου κλιματικού νόμου ήταν ένα ενθαρρυντικό βήμα, καθώς για πρώτη φορά δημιουργείται ένα εθνικό πλαίσιο για την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα, ενώ μας δίνει αδιαμφισβήτητα ένα πεδίο για τη συνέχιση της δουλειάς μας.

Η επόμενη μέρα μετά την ψήφιση από τη Βουλή του πρώτου εθνικού, κλιματικού νόμου απαιτεί συντονισμό και συμπαγή πορεία του συνόλου της ελληνικής οικονομίας προς την πράσινη μετάβαση και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Μέσω της έκθεσής μας «Επενδυτικό κενό προς την κλιματική ουδετερότητα», την οποία παρουσιάσαμε σε συνέχεια του κλιματικού νόμου, εντοπίσαμε σημαντικά κενά στις εθνικές, οικονομικές πολιτικές, ενώ προτείναμε μεταρρυθμίσεις στις δημόσιες, επενδυτικές και οικονομικές πολιτικές. Στόχος μας η Ελλάδα να μπορέσει να ανταποκριθεί έγκαιρα και επιτυχημένα στην τεράστια πρόκληση για κλιματική, ανθεκτική ανάπτυξη.

Με το βλέμμα στραμμένο στην αντιμετώπιση των κλιματικών και ενεργειακών προκλήσεων της εποχής μας, αναγκαίο βήμα είναι η επιτάχυνση της μετάβασης προς ένα ενεργειακό σύστημα που θα βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στις καθαρές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η οποία θα γίνει με όρους που θα εγγυώνται τόσο την προστασία της φύσης, όσο και την ισχυρή κοινωνική συμμετοχή.

Προς αυτή την κατεύθυνση, έπειτα από ανοιχτή δημόσια διαβούλευση διάρκειας 4 μηνών, η οποία φιλοξενήθηκε στη νέα ειδική πλατφόρμα μας Εcodialogues, ετοιμάσαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση για τον συμμετοχικό και επιστημονικά τεκμηριωμένο χωρικό σχεδιασμό των ΑΠΕ.

Η πρότασή μας, η οποία κοινοποιήθηκε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, καθώς και τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, έχει τη μορφή πρότασης νόμου και προδιαγράφει αναλυτικά τους στόχους, τη διαδικασία και τα επιμέρους εργαλεία σχεδιασμού σε ένα νέο σύστημα-πρότυπο για τη χωροταξία των ΑΠΕ στην Ελλάδα. 

Η πρόταση που προέκυψε από την ανοιχτή διαβούλευση προσφέρει εχέγγυα για:

• ισχυρή προστατευτική διασφάλιση για τα ευαίσθητα οικοσυστήματα,
• ουσιαστική κοινωνική συμμετοχή για τη λήψη σωστών αποφάσεων αλλά και για την παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας,
• διαφάνεια και ασφάλεια δικαίου.

Στην πρόταση περιγράφονται αναλυτικά οι στόχοι, η διαδικασία και τα επιμέρους εργαλεία σχεδιασμού σε ένα νέο σύστημα-πρότυπο για τη χωροταξία των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Το σύστημα που προτείνουμε επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις στην πορεία της χώρας μας προς την κλιματική ουδετερότητα: την ορατή, πλέον και επιτακτική, ανάγκη για κάλυψη του 100% της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2035, τα κενά στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση που δυσχεραίνουν την ορθή χωροθέτηση των ΑΠΕ, τον ελλιπή χωροταξικό σχεδιασμό που υπονομεύει τη νομικά ασφαλή και περιβαλλοντικά βέλτιστη ανάπτυξη των εγκαταστάσεων, καθώς και την περιορισμένη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη των σχετικών αποφάσεων.

Η σωστά σχεδιασμένη και κοινωνικά συμμετοχική μετάβαση στις ΑΠΕ, όπως προκύπτει από την πρότασή μας, ελπίζουμε να αποτελέσει κορυφαίο πολιτικό και κοινωνικό πρόταγμα ως μόνη λύση για ενεργειακή ασφάλεια, γεωπολιτική σταθερότητα και επίτευξη καλής ποιότητας περιβάλλοντος και κλιματικής ουδετερότητας. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση. 

Τη χρονιά που μας πέρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέταξε στον κατάλογο με τις “πράσινες επενδύσεις” την ενέργεια από το ορυκτό αέριο και τα πυρηνικά. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕ ενέκρινε μία λίστα -γνωστή ως “Κανονισμός Ταξινόμησης” - με επενδύσεις που κρίνει ως φιλοπεριβαλλοντικές και σε αυτές συμπεριέλαβε και τις βιομηχανίες που έχουν “βαφτιστεί” πράσινες από τους λομπίστες των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας. Το αποτέλεσμα είναι κεφάλαια δισεκατομμυρίων ευρώ να κινδυνεύουν να εκτραπούν από τη στήριξη πραγματικά βιώσιμων και καθαρών τεχνολογιών, προς τα βρώμικα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια, επιδεινώνοντας έτσι την κλιματική κρίση, βλάπτοντας το περιβάλλον μας και καθυστερώντας την απεξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα. 

Από την πρώτη στιγμή, σταθήκαμε απέναντι σε μια τέτοια προκλητική απόφαση, καθώς η συγκεκριμένη πράξη έρχεται σε σύγκρουση με άλλους νόμους της ΕΕ, κυρίως με τον ίδιο τον Κανονισμό Ταξινόμησης και τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο, ενώ παράλληλα δεν σέβεται τις υποχρεώσεις της ΕΕ βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού.

Μαζί με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις ξεκινήσαμε την εκστρατεία #STOPFAKEGREEN, παρακινώντας τους πολίτες να ζητήσουν από τους Έλληνες ευρωβουλευτές να πουν ΟΧΙ στο πράσινο ξέπλυμα των πυρηνικών, ενώ στείλαμε και σχετική επιστολή στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. 

Επιπλέον, μαζί με τρεις ακόμα ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οργανώσεις ετοιμάζουμε προσφυγή στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη προσβάλλοντας την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.