Κάθε ώρα πτήσης πυροσβεστικού αεροπλάνου στη χώρα μας κοστίζει περίπου 10.000 ευρώ, ενώ το μέσο κόστος καταστολής ενός περιστατικού δασικής πυρκαγιάς πλησιάζει τα 150.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι από τα εκατομμύρια που δαπανώνται κάθε χρόνο για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών σε δάση το 84% αφορά στην καταστολή και μόνο το 16% στην πρόληψη, είναι σαφές ότι κάτι πρέπει να αλλάξει.

Για αυτό, συνεχίσαμε και τη χρονιά που μας πέρασε να δουλεύουμε εντατικά και στοχευμένα για την ενίσχυση της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, δίνοντας έμφαση στις ακόλουθες δράσεις: 

• Μαζί με εξειδικευμένους συνεργάτες ερευνήσαμε πώς διαχειρίζονται οι αρμόδιοι φορείς τα κονδύλια που αφορούν στο εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας. Το αποτέλεσμα της έρευνας συνέβαλε στη δημιουργία ενός οδηγού αποτύπωσης των χρηματοδοτικών ροών.
• Έγινε δεκτή η πρόταση που καταθέσαμε σε συνεργασία με υο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, για την αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών με ένα νέο σχέδιο που θα βασίζεται σε Τοπικά Σχέδια Δράσης και στον επιμερισμό της ευθύνης δασοπυρόσβεσης στους δήμους. 

Μέσω των δράσεών μας, συλλέγουμε πολύτιμα δεδομένα για τον σχεδιασμό της πρόληψης, την ανάλυση και ιεράρχηση των κινδύνων έναρξης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών, ώστε να αποφασιστούν τα καταλληλότερα μέτρα για κάθε περιοχή. 

Οι πυρκαγιές των τελευταίων ετών μας έδειξαν ότι οι παραδοσιακοί τρόποι αντιμετώπισής τους είναι πεπερασμένοι και δεν αρκούν. Για αυτό, υιοθετώντας μια καινοτόμα διαδικασία βάλαμε –κυριολεκτικά- φωτιά στο δάσος για να αξιοποιήσουμε προς όφελός μας τη δύναμη του πυρός. 

Πεδίο δράσης για το καινοτόμο αυτό πρόγραμμά μας ήταν η Χίος, όπου χρησιμοποιήσαμε την προδιαγεγραμμένη καύση δασικής ύλης ως μέτρο πρόληψης. Έναν τόπο που δεν επιλέξαμε τυχαία, αλλά γιατί φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά μεσογειακά δασικά οικοσυστήματα. Εκεί, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, πυροσβέστες και εθελοντές δασοπυροσβέστες, μελετήσαμε τις συνθήκες και τις προδιαγραφές της συγκεκριμένης μεθόδου. Επιδίωξή μας ήταν να αυξήσουμε την ανθεκτικότητα των δασικών οικοσυστημάτων με τη βοήθεια της φωτιάς. Από το Φεβρουάριο του 2021 μέχρι και σήμερα πραγματοποιήσαμε τρεις καύσεις, με τα αποτελέσματα να είναι ήδη ενθαρρυντικά. 

Για την υλοποίηση αυτής της δράσης ακολουθήσαμε την εμπειρία αντίστοιχων δράσεων που έχουν γίνει σε άλλες χώρες και μάλιστα η ομάδα μας εκπαιδεύτηκε και πιστοποιήθηκε πάνω στο αντικείμενο στην Ισπανία. Η δουλειά μας εστίασε σε τρεις βασικούς άξονες: βελτίωση της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων και των κοινωνιών, μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς και αποκατάσταση μετά από δασικές πυρκαγιές. Δώσαμε, επίσης, έμφαση στις εργασίες δημιουργίας  και συντήρησης αντιπυρικών ζωνών.

Στα επόμενα βήματα είναι να συντάξουμε ένα εγχειρίδιο για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών που θα παρέχει πολύτιμες οδηγίες στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής, τους πυροσβέστες και τους εθελοντές δασοπυροσβέστες.

Οι εθελοντικές ομάδες δασοπυροπροστασίας βρίσκονται διαρκώς στην πρώτη γραμμή των δασικών πυρκαγιών, συνεισφέροντας καίρια στο έργο των αρμόδιων κρατικών φορέων, όπως το Πυροσβεστικό Σώμα και η Πολιτική Προστασία. Σε πολλές περιπτώσεις, πρώτες οι εθελοντικές ομάδες εντοπίζουν, στην έναρξή τους, σημαντικά περιστατικά δασικών πυρκαγιών και συνεισφέρουν στην άμεση αντιμετώπισή τους. Ωστόσο, η προσπάθεια και η καθοριστική συμβολή τους, δυστυχώς, δεν συνοδεύεται από την επαρκή ενίσχυση σε υλικό εξοπλισμό, αλλά και την απαραίτητη εξειδικευμένη τεχνογνωσία που απαιτείται. Οι εθελοντές έχουν επιτακτική ανάγκη σε απαραίτητα εφόδια, εξοπλισμό και εκπαίδευση για να συνεχίζουν να αποτελούν έναν κρίσιμο κρίκο του εθνικού συστήματος δασοπυροπροστασίας.

Με αυτό ως δεδομένο, ξεκινήσαμε, σε συνεργασία με το ΜΚΣ Δεσμός και το HIGGS (Higher Incubator Giving Growth & Sustainability), ένα Πρόγραμμα Υποστήριξης Εθελοντικών Ομάδων Δασοπυροπροστασίας, με στόχο την κατάρτιση, ενδυνάμωση και ενίσχυση του έργου των συγκεκριμένων ομάδων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.

Η υποστήριξή μας αφορά:

• τη σημαντική ενίσχυση με υλικό εξοπλισμό των εθελοντικών ομάδων, 
• την κατάρτιση για τις δασικές πυρκαγιές μέσω εξειδικευμένων εργαστηρίων.

Η ενίσχυση με τον απαραίτητο υλικό εξοπλισμό, δεν αφορά μόνο μια ομάδα ή περιοχή, αλλά συνολικά 50 εθελοντικές ομάδες απ’ όλη τη χώρα. Επιλέχθηκαν βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων αξιολόγησης όπως το ότι η δασοπυροπροστασία είναι η κύρια δραστηριότητα της ομάδας και η ενασχόλησή τους γίνεται σε περιοχή με ιστορικό δασικών πυρκαγιών και υψηλό δείκτη κινδύνου στο μέλλον. Μαζί με τις ομάδες καταγράφηκαν και ιεραρχήθηκαν οι ανάγκες τους σε εξοπλισμό και μέσα, ώστε να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο ενίσχυσης και να τους διατεθεί εξοπλισμός υψηλών προδιαγραφών, αναβαθμίζοντας σημαντικά τις επιχειρησιακές δυνατότητές τους.

Ο δεύτερος άξονας ενίσχυσης των ομάδων, η πραγματοποίηση εξειδικευμένων εργαστηρίων κατάρτισης για την πρόληψη και αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών και την αποκατάσταση καμένων δασικών εκτάσεων, αφορά όλες ανεξαιρέτως τις εθελοντικές ομάδες δασοπυροπροστασίας που λειτουργούν και στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Τα εργαστήρια, με δωρεάν συμμετοχή, εμπλουτίζουν τις γνώσεις των εθελοντών, ώστε να επιχειρούν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Τα εργαστήρια κατάρτισης ξεκίνησαν με την ενεργή συμμετοχή 53 εθελοντικών ομάδων σε Αττική, Σάμο, Νότιο Αιγαίο, Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο. Στόχος μας είναι η εξειδικευμένη γνώση που τους παρέχουμε να τους εξασφαλίσει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια στο έργο τους.

Κατά την ερχόμενη αντιπυρική περίοδο, σε συνεργασία με τις εθελοντικές ομάδες, θα αξιολογήσουμε παρακολουθώντας το έργο τους με ποιο τρόπο συνέβαλε η κατάρτιση και η υλική ενίσχυση που έλαβαν.