Πλήρως ακατάλληλη η Εθνική Χωρική Στρατηγική για το Θαλάσσιο Χώρο για να διασφαλίσει το βιώσιμο μέλλον των ελληνικών θαλασσών

Δημοσιεύτηκε στις February, 21 2022

Η Εθνική Χωρική Στρατηγική για το Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ) αποτελεί κομβικό εργαλείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορική διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, προσδιορίζοντας κατευθύνσεις και προτεραιότητες στρατηγικού χαρακτήρα για το σύνολο των ελληνικών θαλασσών.

Ωστόσο, το σχέδιο της ΕΧΣΘΧ, το οποίο πρόσφατα έθεσε σε διαβούλευση το ΥΠΕΝ, υστερεί σε μεγάλο βαθμό ως προς την πραγμάτωση αυτού του ρόλου. Πρόκειται περισσότερο για μια θεωρητική άσκηση χαρτογράφησης του σύνθετου και πολυεπίπεδου νομικού πλαισίου που διέπει τη χωροταξία στη θάλασσα, παρά για ένα κατευθυντήριο κείμενο που να παρέχει, με σαφή και ολοκληρωμένο τρόπο, τους βασικούς άξονες χωροταξικού σχεδιασμού προς διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τον θαλάσσιο χώρο.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος του, πρόκειται για ένα γενικόλογο, θεωρητικό και έωλο ως προς την εφαρμογή του σχέδιο, το οποίο δεν απαντά σε σχεδόν κανένα από τα σημαντικά ζητήματα που το ίδιο εντοπίζει. Μάλιστα παραπέμπει το σύνολο των απαραίτητων επιλογών που το ίδιο θα όφειλε να κάνει σε άλλα εργαλεία και πολιτικές, χωρίς να αξιοποιεί έστω και κατ’ ελάχιστο το ουσιαστικό πλεονέκτημα του χωροταξικού σχεδιασμού για αποτελεσματική εναρμόνιση και συντονισμό των πολιτικών με χωρική διάσταση.

Είναι προφανές ότι μία τέτοια ελλιπής προσπάθεια βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τη σημασία του θαλάσσιου χώρου από περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική σκοπιά. Συγχρόνως, παραγνωρίζει την κρισιμότητα της τρέχουσας συγκυρίας για άμεση και ρεαλιστική αντιμετώπιση τόσο των υφιστάμενων προβλημάτων όσο και των νέων προκλήσεων με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες οι ελληνικές θάλασσες σήμερα.

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει, καθώς η χώρα μας δεν έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωση εφαρμογής της οδηγίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (θεσμοθέτηση θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων έως τον Μάρτιο 2021). Απέναντι σε αυτή τη σημαντική καθυστέρηση, η υπό διαβούλευση ελλιπέστατη στρατηγική, ως πρώτο βήμα σχεδιασμού του θαλάσσιου χώρου στη χώρα μας, εγείρει εντονότατο προβληματισμό για το κατά πόσο η αρμόδια εθνική αρχή σκοπεύει να ανταποκριθεί καταλλήλως στα καθήκοντά της.

Για τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε απαραίτητο το υπό διαβούλευση κείμενο της ΕΧΣΘΧ να αναδιαμορφωθεί ριζικά και ένα νέο σχέδιο, το οποίο να αποτελεί μία πραγματική “στρατηγική” με ολοκληρωμένο και ουσιαστικό χαρακτήρα αλλά και σε συμμόρφωση με τις επιταγές του ενωσιακού δικαίου, να τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση επαρκούς χρονικής διάρκειας.

.
© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς