Δημοσιεύτηκε στις June, 20 2023
Παρά τις προσπάθειες της τελευταίας στιγμής από τη σουηδική Προεδρία να καθυστερήσει η λήψη απόφασης, και τις πιέσεις από ορισμένους κύκλους ενάντια στη νομοθετική αυτή πρωτοβουλία, το Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ κατέληξε σήμερα στην τελική του θέση - τη «γενική προσέγγιση» - υποστηρίζοντας τον προτεινόμενο Κανονισμό. Τα κράτη μέλη, τα οποία θα είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, εξέφρασαν τη στήριξή τους και αναγνώρισαν την ανάγκη για νομικά δεσμευτικούς στόχους και μέτρα αποκατάστασης.
Το WWF Ελλάς χαιρετίζει ιδιαίτερα τη θέση της Ελλάδας η οποία υποστήριξε με έμφαση τον νέο κανονισμό και τόνισε τη σημασία του για την προστασία της βιοποικιλότητας ειδικά στη χώρα μας όπου πολλές οικονομικές δραστηριότητες στηρίζονται στον φυσικό μας πλούτο. Παράλληλα, οφείλουμε για άλλη μια φορά να επισημάνουμε ότι εκκρεμεί η θέσπιση προστατευτικών μέτρων για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 που αποτελούν σημαντικούς πυρήνες βιοποικιλότητας για τη χώρα μας και την Ευρώπη γενικότερα.
Ο Κανονισμός για την αποκατάσταση της φύσης, ο οποίος προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2022, αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την προστασία της φύσης. Αποτελεί επίσης το κύριο εργαλείο για την υλοποίηση εκ μέρους της ΕΕ του στόχου για την αποκατάσταση της φύσης στο πλαίσιο του νέου παγκόσμιου πλαισίου για τη βιοποικιλότητα που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 από τη 15η Διάσκεψη της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα (COP15). Χωρίς την υιοθέτηση του κανονισμού, η ΕΕ κινδυνεύει να μην επιτύχει τους κρίσιμους αυτούς στόχους.
Τα κράτη μέλη αναγνώρισαν την ανάγκη ειδικής χρηματοδότησης για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, αλλά παράλληλα αποδυνάμωσαν σημαντικά το επίπεδο φιλοδοξίας της πρότασης ενσωματώνοντας επιμέρους εξαιρέσεις και αυξημένη ευελιξία σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της στην πράξη. Θα είναι ευθύνη της επερχόμενης ισπανικής Προεδρίας, που θα ξεκινήσει την 1η Ιουλίου 2023, να υπερασπιστεί ένα φιλόδοξο αποτέλεσμα για τον προτεινόμενο κανονισμό για την αποκατάσταση της φύσης, βασιζόμενη στη θέση που υιοθετήθηκε σήμερα ως ελάχιστο και αποφεύγοντας περαιτέρω αποδυνάμωση κατά τη διάρκεια του τριμερούς διαλόγου.
Η σημερινή συμφωνία αποτελεί ωστόσο μόνο το πρώτο μέρος της νομοθετικής διαδικασίας, καθώς αναμένεται η συζήτηση και η σχετική απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου. Την προηγούμενη εβδομάδα, στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου (ENVI Committee), η πρόταση να απορριφθεί στο σύνολό του ο προτεινόμενος Κανονισμός δεν εγκρίθηκε με οριακή ψηφοφορία. Ωστόσο, κατόπιν της απόρριψης αυτής, τα μέλη της Επιτροπής ψήφισαν επί προτάσεων για τροποποιήσεις, αποδυναμώνοντας σημαντικά το νομοθετικό κείμενο. Η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε λόγω έλλειψης χρόνου και θα συνεχιστεί στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής στις 26 ή 27 Ιουνίου. Η τελική απόφαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος είναι κρίσιμη γιατί θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και τη διαδικασία στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις αρχές Ιουλίου όπου το σύνολο των ευρωβουλευτών θα κληθεί να πάρει θέση και να ψηφίσει για τον Κανονισμό.
Η νομοθεσία για την αποκατάσταση της φύσης προσφέρει μια ζωτικής σημασίας ευκαιρία για την ανάκαμψη των φυσικών οικοσυστημάτων σε όλη την Ευρώπη, προς όφελος της βιοποικιλότητας, του κλίματος και των ανθρώπων. Η αποκατάσταση της φύσης αποτελεί καινοτομία, τονώνει τις προοπτικές των οικονομιών για βιώσιμες επενδύσεις, ενισχύει τη συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων και προσφέρει εγγυήσεις για την αντιμετώπιση των πρωτοφανών επιπτώσεων που προκαλεί η κατάρρευση του κλίματος και των οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που είναι απαραίτητα για την επισιτιστική ασφάλεια και την ενεργειακή αυτονομία.
Πολίτες, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, επιστήμονες, επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων αυτών στον τομέα της αιολικής ενέργειας) και άλλοι φορείς σε όλη την Ευρώπη ζητούν τη λήψη επειγουσών δράσεων για την αποκατάσταση της φύσης.
Η ΕΕ θα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να προχωρήσει άμεσα στη θεσμοθέτηση του νέου Κανονισμού προκειμένου να ανταποκριθεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά στην κλιματική κρίση και την κρίση απώλειας της βιοποικιλότητας. Ελπίζουμε ότι το Ευρωκοινοβούλιο, ακολουθώντας το παράδειγμα του Συμβουλίου, θα στηρίξει ουσιαστικά τον προτεινόμενο κανονισμό για την αποκατάσταση της φύσης.
Σημείωση: Η γενική προσέγγιση υιοθετήθηκε από 20 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 66,13% του πληθυσμού της ΕΕ. Κράτη μέλη που αντιτίθενται στη γενική προσέγγιση: η Φινλανδία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και, αξιοσημείωτο, η ίδια η Σουηδία που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου. Επιπλέον, το Βέλγιο και η Αυστρία απείχαν.
